Jony azotynowe w akwarium powstają poprzez utlenienie jonów amonowych przez bakterie nitryfikacyjne. Są one przejściowym ogniwem w łańcuchu przemian azotowych. Charakteryzują się one mniejszą toksycznością dla zwierząt niż amoniak ale większą niż azotany. Jego toksyczność polega na przyczynieniu się do powstawania methemoglobiny i uniemożliwieniu  dostarczaniu tlenu do tkanek i uduszenie zwierzęcia.

W świeżym, niedojrzałym akwarium azotyny pojawiają się jakiś czas po wystąpieniu piku stężeniowego amoniaku. Wzrost ich stężenia świadczy o formującej się mikroflorze zbiornika, niemniej jednak dopóki ich stężenie nie spadnie na rzecz azotanów nie należy zarybiać akwarium. W akwariach dojrzałych azotyny nie powinny być wykrywalne przy pomocy testów kropelkowych.

U ryb narażonych na na zbyt wysokie stężenie jonów azotynowych można zauważyć apatyczność, pływanie blisko powierzchni wody, szybkie oddychanie (poruszanie skrzelami), brązowe przebarwienia na płetwach i skrzelach.

Źródłami azotynów w akwarium podobnie jak w przypadku amoniaku są:

• niezjedzony pokarm
• odchody
• rozkładające się rośliny
• martwe zwierzęta
• pozostała rozkładająca się materia organiczna zalegająca w filtrze

Azotyny cechują się niższą toksycznością od amoniaku lecz kilkudziesięciokrotnie wyższą od azotanów. Z tego względu dąży się do utrzymania stężenia tych jonów poniżej wykrywalności przy użyciu standardowych testów kropelkowych. Za bezpieczną granicę stężenia można przyjąć wartość mniejszą niż 0,05 mg/L.

W nowo założonych akwariach typowe jest pojawienie się piku azotynów w około 5-14 dniu od zalania wodą. Mierzone stężenia mogą osiągać wartości z górnej granicy zakresu pomiarowego metody. Z tego powodu, zakładając akwarium kluczowe jest codzienne monitorowanie stężenia azotynu co pozwoli na wykrycie momentu w którym zbiornik jest gotowy na przyjęcie zwierząt (stężenia azotynu i amoniaku spada do bezpiecznych wartości).

Pierwszym krokiem w przypadku wykrycia podwyższonego stężenia azotynów jest wykonanie pomiaru stężeń amoniaku i azotanów – pozwoli to na ocenę przyczyn problemu. Niezwłocznie potem należy wykonać 30-50% wymianę wody. W celu stałego zażegnania problemu po wykonanej podmianie należy rozpatrzyć możliwą przyczynę skoku stężenia azotynów i ją usunąć. W celu poprawy kondycji ryb jeśli doszło do widocznych objawów zatrucia na czas poszukiwania przyczyny można takie zwierzę przenieść do zbiornika ze świeżą wodą bądź podać błękit metylenowy w dawce odpowiedniej do zaleceń.

W dłuższej perspektywie w walce z wysokim stężeniem azotynów pomocne jest polepszenie filtracji poprzez zastosowanie odpowiednich mediów do rozwoju mikroflory, regularne czyszczenie akwarium z zalegającego mułu, kontrola karmienia, dodatek preparatów bakteryjnych a w przypadku przerybienia akwarium zamiana akwarium na większe bądź rozdzielenie ryb na dwa zbiorniki.